Prof. Andrzej Pilc

Nasilenie działania przeciwdepresyjnego halucynogenów przez blokery receptorów mGlu2/3 dla glutaminianu

Substancje halucynogenne z różnych grup (ketamina, skopolamina, psylocybina) wykazują działanie przeciwdepresyjne zarówno w badaniach przedklinicznych, jak i klinicznych. Antagoniści receptora metabotropowego grupy II (mGlu) również wykazują skuteczność przeciwdepresyjną w badaniach na zwierzętach. Wykazaliśmy, że połączone podawanie podprogowych dawek ketaminy i antagonisty receptora mGlu2/3 LY341495 spowodowało wyraźne i długotrwałe działanie przeciwdepresyjne. Podprogowa dawka skopolaminy (0,03 mg/kg) razem z LY341495 indukowała wyraźny efekt przeciwdepresyjny w teście wymuszonego pływania (FST). Ponadto selektywny antagonista receptora muskarynowego M1 powodował zależne od dawki działanie przeciwdepresyjne, które zostało wzmocnione przez niską dawkę receptora mGlu2 NAM. Psylocybina + LY341495 w dawkach, które same w sobie nie są aktywne, indukują przedłużone działanie przeciwdepresyjne u myszy w teście zawieszenia ogona (TST) 24 h, 72 h lub 7 dni po podaniu pojedynczej dawki. W nowatorskim teście karmienia tłumionego (NSFT) efekt zaobserwowano po 24 godzinach od jednorazowego podania obu leków. Wyniki pokazują, że leki halucynogenne z różnych grup wykazują działanie podobne do leku przeciwdepresyjnego, które jest wzmacniane przez antagonistów receptora mGlu2/3/NAM.

Prof. Andrzej Pilc pracuje w Instytucie Farmakologii im. J. Maja PAN w Krakowie oraz w CMUJ. Zajmuje się neuro- i psychofarmakologią, badając podstawy i sposoby leczenia zaburzeń psychicznych. Jego najważniejsze dokonania naukowe to: hipoteza up-regulacji receptorów GABAB przez leki antydepresyjne, czy pierwsze prace na temat przeciwlękowych,  przeciwdepresyjnych i antypsychotycznych  efektów ligandów receptorów metabotropowych dla glutaminianu. Jest najczęściej cytowanym polskim neurofarmakologiem. W ramach grantu z Narodowego Centrum Nauki realizuje projekt pt. „Wzajemne interakcje pomiędzy receptorami 5-HT2A i mGlu2 jako okno w przeciwdepresyjnym
działaniu psylocybiny”.