Prof. dr Andrzej Pilc
Wzmocnienie przeciwdepresyjnego działania halucynogenów przez antagonistów receptora mGlu 2/3
Substancje halucynogenne z różnych grup (ketamina-dysocjant, skopolamina-deliriant czy psylocybina-psychodelik) wywierają działanie przeciwdepresyjne zarówno w badaniach przedklinicznych, jak i klinicznych. Antagoniści receptora metabotropowego dla glutaminianu grupy II (mGlu) również wykazują skuteczność przeciwdepresyjną w badaniach na zwierzętach i testowani są na ludziach.
W naszych badaniach pokazujemy, że łączne podawanie podprogowych dawek ketaminy i antagonisty receptora mGlu2/3 związku LY341495 dało wyraźne i długotrwałe działanie przeciwdepresyjne. Również nieskuteczna dawka skopolaminy HBr (0,03 mg/kg) wraz z LY341495 wywołała wyraźny antydepresyjny w teście wymuszonego pływania (FST), dodatkowo osłabiane były działania niepożądane skopolaminy. Psylocybina (0,5 mg/kg) + LY341495 (0,3 mg/kg), dawki, które same w sobie nie są aktywne, wywołują u myszy długotrwałe efekty przeciwdepresyjne w teście zawieszenia za ogon (TST) 24, 72 godz. lub 7 godz. dni po podaniu pojedynczej dawki. Związki działały też po 24 godz. w teście jedzenia tłumionego nowością (NSFT).
Wyniki pokazują, że leki halucynogenne z różnych grup wywierają działanie przeciwdepresyjne, które jest wzmacniane przez antagonistów receptora mGlu2/3. Mechanizm tego wzmocnienia wydaje się polegać na zwiększonym uwalnianiu glutaminianu i aktywacji kaskady elementów związanych z neurogenezą.
Prof. dr Andrzej Pilc pracuje w Zakładzie Neurobiologii Instytutu Farmakologii im. Jerzego Maja PAN w i w Collegium Medicum UJ. Zajmuje się neuro- i psychofarmakologią, badając podstawy i metody leczenia zaburzeń psychicznych, koncentrując się nad receptorami metabotropowymi dla glutaminianu (mGlu). Do jego najważniejszych osiągnięć naukowych należą min. opis działania przeciwdepresyjnego blokerów receptorów mGlu5 czy mGlu2/3 oraz pierwsze badania nad psychotropowym działaniu ligandów receptorów III grupy mGlu. Jest wśród 3 najczęściej cytowanych polskich farmakologów.
